Trước sự bùng phát của bệnh viêm gan bí ẩn tại nhiều quốc gia, một số phụ huynh đã tự ý cho con đi xét nghiệm men gan, việc làm này có cần thiết?
BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền – Trưởng khoa Khám bệnh cơ sở Kim Chung, BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cảnh báo: “Mặc dù chúng ta không chủ quan với viêm gan bí ẩn nhưng lo lắng thái quá là không cần thiết. Việc vội vã tự ý cho trẻ xét nghiệm men gan có thể không phản ánh chính xác tình trạng sức khỏe, đôi khi bỏ sót các bệnh nguy hiểm khác”.
“Tốt nhất là khi thấy các dấu hiệu nghi ngờ, cha mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám, sau đó bác sĩ sẽ có chỉ định xem có cần thiết phải xét nghiệm hay không. Trường hợp phải xét nghiệm thì nên tiến hành ở cơ sở y tế uy tín, có độ tin cậy xét nghiệm cao để cho kết quả chính xác” – BS. Huyền tư vấn.
PGS.TS Nguyễn Thị Việt Hà – Trưởng khoa Tiêu hoá Bệnh viện Nhi Trung ương cũng cho biết, hiện nay có nhiều cha mẹ chia sẻ về việc con phải đi khám bệnh vì nôn và đau bụng. Trong khi đó có rất nhiều nguyên nhân gây đau bụng và nôn ở t.rẻ e.m. Tuỳ theo từng nhóm nguyên nhân khác nhau mà tình trạng của trẻ có thể diễn biến cấp tính trong vài ngày hoặc kéo dài nhiều tuần đến nhiều tháng.
Đau bụng và nôn cấp tính nhiều khi là các dấu hiệu chỉ điểm của nhiều bệnh nguy hiểm cần phải được can thiệp khẩn cấp.
Do đó, chuyên gia tiêu hóa khuyên, khi trẻ đau bụng và nôn nhiều hoặc kéo dài, cha mẹ cần cho trẻ đi khám tại các cơ sở Nhi khoa hoặc chuyên khoa Tiêu hoá nhi khoa để được các bác sĩ thăm khám, chỉ định xét nghiệm xác định nguyên nhân và điều trị hợp lý tránh các biến chứng do tình trạng bệnh kéo dài.
BS. Nguyễn Nguyên Huyền chia sẻ về bệnh viêm gan bí ẩn.
Lo ngại nếu viêm gan bí ẩn xuất hiện ở Việt Nam
BS Huyền thông tin, theo các báo cáo số liệu trên thế giới thì có thể nói viêm gan bí ẩn là bệnh nguy hiểm, tỉ lệ bệnh nặng nhiều mặc dù số ca mắc chưa bùng phát trên diện rộng. Hiện có đến 10% trẻ phải ghép gan, nhiều trẻ nặng và t.ử v.ong, do đó cần đặc biệt lưu ý.
Các chuyên gia cho rằng, vấn đề ghép gan ở nước ngoài khá dễ dàng nhưng ở Việt Nam vẫn đang là thách thức và hơn nữa không phải lúc nào cũng có đủ gan để ghép. Vì vậy, nếu bệnh viêm gan bí ẩn xuất hiện ở Việt Nam thì cũng rất lo ngại và đáng cảnh báo.
Hiện, Tổ chức Y tế Thế giới và Trung tâm Phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Châu Âu vẫn đang tiến hành các cuộc điều tra để xác định chính xác căn nguyên gây bệnh viêm gan bí ẩn. Tuy nhiên các trường hợp mắc viêm gan bí ẩn xảy ra tại những nơi lưu hành cao virus Adeno với các biểu hiện đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa và men gan tăng cao rõ rệt.
Đa số các trường hợp được báo cáo đều không bị sốt và không phát hiện nhiễm các loại virus phổ biến gây viêm gan virus cấp tính (virus viêm gan A, B, C, D và E).
Trước một số luồng thông tin cho rằng, viêm gan cấp tính bí ẩn ở t.rẻ e.m có thể do lây từ chó cảnh, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm Nguyễn Nguyên Huyền nói “điều này cũng có khả năng vì đây là tác nhân gây bệnh đường tiêu hóa, tiếp xúc với chó có thể lây mầm bệnh từ chó sang người”.
Trên thực tế loài chó mèo đã gây ra một căn bệnh khá phổ biến ở người đó là căn bệnh Toxocara canis (giun đũa chó mèo) lây qua chó mèo nuôi trong nhà. Toxocara canis cũng có gây tổn thương gan song các triệu chứng không rầm rộ như triệu chứng của căn bệnh viêm gan bí ẩn đã được báo cáo.
Do đó, theo BS. Huyền, vấn đề cần lưu tâm hiện nay là hướng dẫn trẻ giữ vệ sinh sạch sẽ, nhất là thời điểm mùa hè đã đến khi mà các dịch bệnh lây qua đường tiêu hóa có thể phát triển. Nếu trong gia đình có nuôi chó mèo thì nên tẩy giun cho các loài này định kỳ, vệ sinh sạch sẽ cho vật nuôi.
Bệnh viêm gan bí ẩn ở t.rẻ e.m có liên quan tới COVID-19?
Nhiều người băn khoăn dịch viêm gan bí ẩn ở t.rẻ e.m có liên quan đến COVID-19 hay không.
Theo BS Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM, do xuất hiện trùng thời điểm nên nhiều người cho rằng viêm gan bí ẩn liên quan đến COVID-19. Tuy nhiên, đây là quan điểm không đúng, vì thực tế rất nhiều t.rẻ e.m mắc COVID-19 thời gian qua. Nếu do COVID-19 thì sẽ xuất hiện rất nhiều trẻ bị viêm gan cấp tính chứ không rải rác như hiện nay.
“Một số ý kiến khác còn cho rằng viêm gan bí ẩn có thể do ảnh hưởng của vaccine COVID-19. Tuy nhiên, quan điểm này chưa được kiểm chứng và tôi cũng không thấy tài liệu nào chứng minh được điều này. Theo tôi, viêm gan cấp tính không có liên quan tới COVID-19 cũng như vaccine COVID-19”, BS Khanh nói thêm.
Chung quan điểm, PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Trưởng khoa Y tế công cộng, Đại học Y Dược TP.HCM nhận định, COVID-19 không liên quan và cũng không phải nguyên nhân gây bệnh viêm gan bí ẩn. Không có sự liên quan giữa vaccine COVID-19 và virus Adeno vì đây là 2 chủng virus hoàn toàn khác nhau. Ngoài ra, bất cứ loại vaccine nào trước khi đưa ra sử dụng đều được nghiên cứu, thử nghiệm và xử lý rất chặt chẽ, nói viêm gan cấp tính liên quan tới vaccine COVID-19 là không có cơ sở.
(Ảnh minh họa: Suckhoedoisong.vn)
Cha mẹ nên làm gì?
Theo BS Trương Hữu Khanh, bệnh viêm gan cấp ban đầu xuất hiện rải rác ở một số nước châu Âu, châu Mỹ, Mỹ, Bỉ, nhưng phát hiện nhiều nhất ở Anh.
Các chuyên gia trên thế giới đang nghiêng về ý kiến coi virus là nguyên nhân gây bệnh, bởi hầu hết triệu chứng ở các bệnh nhân đều giống nhau. Trẻ mắc bệnh này đều sốt, nôn, tiêu chảy, vàng da… Qua xét nghiệm ban đầu, rất nhiều mẫu bệnh phẩm chứa virus Adeno.
“Nhiều nước sau khi xét nghiệm đều phát hiện virus Adeno, khiến các nhà khoa học nghĩ nguyên nhân có thể liên quan tới loại virus này”, BS Khanh nói.
Để chủ động phòng bệnh, BS Khanh khuyến cáo người dân cần chú ý vệ sinh cá nhân thường xuyên như rửa tay, sát khuẩn, đeo khẩu trang, ăn uống vệ sinh… Nếu phát hiện trẻ viêm gan cấp, gia đình nên đưa con đến bệnh viện và chăm sóc theo khuyến cáo của bác sĩ, không nên quá lo lắng. Trong quá trình theo dõi, thấy trẻ bị vàng da, tiểu sẫm màu… thì báo ngay cho cơ quan y tế để được xét nghiệm sàng lọc sớm.
“Thực tế, bệnh viêm gan cấp tính hay các bệnh về gan khác đều có hướng điều trị giống nhau là giữ cho gan trong tình trạng khỏe mạnh, không tổn thương thêm. Gia đình cần bình tĩnh nghe theo khuyến cáo của bác sĩ. Đặc biệt lưu ý, cha mẹ không nên cho con uống thuốc vô tội vạ. Bé đang bị viêm gan nếu uống thuốc bừa bãi sẽ hỏng gan nhanh chóng, bệnh nặng thêm, gây khó khăn cho điều trị”, BS Khanh nói.
Trẻ bị viêm gan nếu được phát hiện sớm sẽ phục hồi rất tốt. (Ảnh minh họa: Getty Images)
Chuyên gia này cũng khuyến cáo người dân nên chú ý theo dõi tình trạng sức khỏe của con em mình, nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào về viêm gan như tiểu sẫm màu, vàng da, nôn ói, tiêu chảy, đau bụng, mệt mỏi nhiều…, cần đưa con tới bệnh viện sớm. Viêm gan phát hiện sớm, điều trị kịp thời, đúng phương pháp thì sẽ phục hồi rất tốt, không gây biến chứng lâu dài.
“Nếu do virus Adeno thì điều trị sớm sẽ sớm hồi phục mà không gây biến chứng lâu dài như viêm gan mãn tính. Ngoài ra, đặc trưng của Adeno là lây lan rất nhanh nhưng chủ yếu gây bệnh nặng ở những trẻ đề kháng yếu, suy giảm miễn dịch và cơ địa yếu thôi. Phụ huynh cũng không nên quá hoang mang, lo lắng. Lúc này chỉ cần hết sức bình tĩnh, chú ý theo dõi sức khỏe của con và cố gắng cho con ăn uống, ngủ nghỉ đầy đủ, lành mạnh để nâng cao sức đề kháng, chống lại bệnh tật”, BS Khanh nói.
Chung quan điểm, BS Nguyễn Trung Cấp nêu, để chủ động trong phòng ngừa và điều trị viêm gan ở trẻ, cha mẹ cần theo dõi sát sức khỏe của con. Khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo, phụ huynh cần sớm đưa con tới bệnh viện để thăm khám, làm các xét nghiệm đ.ánh giá chức năng gan. Dựa vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ chẩn đoán trẻ có bị tổn thương gan hay không và phương hướng điều trị sẽ thế nào.
“Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vẫn đang theo dõi sát những trẻ nhập viện trong tình trạng sốt, nôn, tiêu chảy.., để chủ động trong thăm khám và xác định bệnh lý. Ngay khi thế giới xác định được chủng virus gây bệnh, hệ thống xét nghiệm của bệnh viện sẽ nhanh chóng phối hợp để theo dõi tình hình tại Việt Nam”, BS Cấp nhấn mạnh.
