ThS, BSCK2 Đặng Bích Diệp, Trưởng phòng Công tác xã hội, BV Da liễu Trung ương cho biết, cùng vấn đề khô da gây ngứa thì thời tiết lạnh, khô hanh cũng làm bùng phát các bệnh da mạn tính như viêm da cơ địa (chàm), mày đay, vảy nến…
Trong những ngày giá rét, khô hanh gần đây, số lượng bệnh nhân đến khám tại BV Da liễu Trung ương tăng nhẹ. Khoảng 50% số người bệnh đến khám tại BV đều liên quan đến vấn đề khô da gây ngứa. Trong đó, có nhiều trường hợp t.rẻ e.m bị viêm da cơ địa nặng, vảy nến thể nặng (vảy nến thể mảng, vảy nến thể mủ, đỏ da toàn thân vảy nến) cần điều trị nội trú.
ThS, BSCK2 Đặng Bích Diệp cho biết, bệnh nhân bị cước cũng là đối tượng đến khám nhiều hơn trong những ngày gần đây. Đây là một dạng khu trú của viêm mao mạch. Biểu hiện của bệnh là xuất hiện các nốt, mảng da mềm màu đỏ hoặc tím do phản ứng với lạnh.
Đối với bệnh ngứa do lạnh, biểu hiện ngứa có thể từ lâm râm đến dữ dội, nhất là vào ban đêm khi ngủ, đặc biệt trời càng lạnh càng ngứa dữ dội. Nhiều người ngứa không chịu được nên gãi làm trầy xước da, c.hảy m.áu, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây n.hiễm t.rùng.
Theo BS Diệp, nguyên nhân gây bệnh do chức năng điều tiết của tuyến mồ hôi, tiết bã bị hạn chế nên làm cho da bị khô. Bình thường da tiết ra những chất hữu cơ (chất béo tự nhiên) cùng với mồ hôi giúp da nhờn, đàn hồi chống lại sự xâm nhập của các loại vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng, bụi bẩn… Khi thời tiết khô lạnh, da ít tiết mồ hôi và các chất béo tự nhiên khiến da bị khô và nứt nẻ sinh ngứa.
Bệnh chàm (hay viêm da cơ địa) thường gặp ở những người có t.iền sử dị ứng. Biểu hiện của bệnh là tổn thương khô da chân, mặt, tróc vảy, đỏ. Vào mùa đông, bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Bệnh này hay gặp ở trẻ nhỏ từ hai tháng đến hai t.uổi, còn gọi là chàm. Khi bị chàm, trẻ có biểu hiện khởi đầu là đỏ da, sẩn, mụn nước, tiết dịch, đóng vảy, rồi bong vảy. Vị trí thường ở hai má, có thể lan đến cằm, da đầu, trán. Bệnh nặng có thể lan đến mặt, dưới cánh tay, khuỷu, da đầu, thân mình, tứ chi.
Thời tiết lạnh, nhiều người đến khám do bị nổi mày đay. Đây là bệnh ngoài da hay gặp với triệu chứng là những mảng sẩn phù, kích thước và số lượng thay đổi, có thể ở bất cứ vị trí nào trên da, khi mày đay khỏi không để lại dấu vết gì. Tuy nhiên người bệnh rất ngứa, khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Trường hợp nặng, người bệnh có thể kèm theo đau bụng, khó thở, sốt.
Bệnh vảy nến là bệnh về da thường gặp vào mùa đông, tổn thương là các dát đỏ có vảy trắng, vảy dày, dễ bong. Vị trí hay gặp là khuỷu tay, đầu gối, rìa tóc, vùng xương cùng, mông. Tuy nhiên sau một thời gian tiến triển các thương tổn có thể lan ra toàn thân. Mùa đông da khô dễ ngứa, chà xát nhiều, có thể là điều kiện thuận lợi làm bệnh nặng lên.
Để tránh bệnh nặng hơn và không gặp phải biến chứng trong thời tiết hanh khô, BS Đặng Bích Diệp đưa ra lời khuyên: Mọi người cần giữ ấm cho cơ thể, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tránh tiếp xúc với hoá chất tẩy rửa, hạn chế tiếp xúc với môi trường lạnh, giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ.
Không nên mặc quần áo quá chật, bằng vải len, sợi tổng hợp vì dễ gây kích ứng da. Mọi người cần đeo khẩu trang, găng tay và mặc quần áo bảo hộ lao động khi tiếp xúc với môi trường có nhiều hoá chất độc hại. Cần bôi dưỡng ẩm thường xuyên và đúng cách để bảo vệ làn da. Đặc biệt, mọi người không tự ý điều trị tránh làm nặng bệnh. Khi đã tuân thủ hướng dẫn mà bệnh diễn biến nặng hơn, người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được điều trị phù hợp.
Để bảo đảm sức khỏe làn da trong mùa hanh khô, bác sĩ Đặng Bích Diệp hướng dẫn, mọi người cần sử dụng các sản phẩm làm sạch nhẹ nhàng hơn bằng cách chọn sử dụng một sản phẩm có khả năng làm sạch nhưng vẫn giữ lại được độ ẩm cần thiết để bảo vệ và chăm sóc da tốt hơn. Với da khô, ngoài việc tập trung vào các loại sữa rửa mặt chứa nhiều thành phần dưỡng ẩm thì tần suất rửa mặt cũng có thể được điều chỉnh xuống một lần/ ngày (buổi tối) nếu quá nhạy cảm.
Những căn bệnh ngoài da dễ bùng phát vào mùa lạnh
Vào mùa lạnh, thời tiết hanh khô, độ ẩm không khí thấp là điều kiện thuận lợi để các bệnh ngoài da bùng phát.
Thạc sĩ, bác sĩ Huỳnh Thị Thanh Thùy, khoa Khám bệnh, Bệnh viện Da liễu TP.HCM, chỉ ra những bệnh ngoài da mùa lạnh thường mắc phải và cách phòng tránh.
Viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa hay chàm là bệnh mạn tính thường gặp. Dấu hiệu đặc trưng là các tổn thương như khô da tay, chân, mặt, đỏ và tróc vảy. Vào mùa đông, thời tiết khô hanh, thiếu độ ẩm, bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Bác sĩ Thùy phân tích: “Mùa đông, chúng ta thường ít có cảm giác khát nước. Cơ thể không được cung cấp đủ nước khiến da bị mất nước, khô dẫn đến ngứa, khiến người bệnh hay cào gãi, gây tổn thương da. Điều này càng làm cho tình trạng viêm da nặng nề hơn. Ngoài ra, nhiều người hay sử dụng nước nóng để tắm khi trời lạnh. Nước nóng sẽ làm mất đi độ ẩm của da, khiến tình trạng viêm da cơ địa có cơ hội bùng phát”.
Viêm da cơ địa dễ bùng phát vào mùa lạnh.
Vảy nến
Vảy nến là bệnh lý mạn tính và có liên quan gene di truyền. Thương tổn đặc trưng của vảy nến là mảng da màu đỏ, giới hạn rõ, bề mặt có vảy trắng, dễ tróc và thường xuất hiện ở da đầu, đầu gối, cùi chỏ, vùng xương cùng…
Cũng như viêm da cơ địa, người bệnh vảy nến thường bị “ám ảnh” bởi mùa đông. Do thời tiết hanh khô, độ ẩm giảm khiến cho cơ thể giảm tiết mồ hôi, các axit hữu cơ làm cho da thiếu độ nhờn vốn có tác dụng bảo vệ da. Làn da trở nên khô ráp, thiếu dưỡng, mẩn đỏ và ngứa ngáy, dễ n.hiễm t.rùng làm tăng nguy cơ xuất hiện bệnh vảy nến vào thời điểm này.
Với người có t.iền sử da nhạy cảm, thời tiết lạnh dễ bùng phát và mắc bệnh da liễu. Ảnh: US.News.
Bệnh mề đay
Nổi mề đay (hay mày đay) khi trời lạnh là bệnh lý về da khá phổ biến, với các biểu hiện như nổi sẩn, mảng phù màu hồng hoặc đỏ nổi gồ cao trên mặt da. Vết sẩn đỏ này xuất hiện bất cứ vùng nào trên cơ thể, gây ngứa dữ dội. Chúng xuất hiện vài giờ rồi biến mất và không để lại dấu vết gì, nhất là vào ban đêm khi ngủ.
Nguyên nhân gây mề đay khi lạnh hiện chưa được chứng minh rõ, nhưng thường gặp ở người có cơ địa nhạy cảm, thức ăn không phù hợp hoặc dị ứng với môi trường xung quanh. Người bị nhiễm phải một loại virus hay căn bệnh nào đó cũng có thể làm cho các tế bào da nhạy cảm hơn với lạnh.
Cách phòng tránh các bệnh về da mùa lạnh
Để phòng tránh các bệnh về da mùa lạnh, tránh tình trạng bệnh nặng hơn, bác sĩ Huỳnh Thị Thanh Thùy khuyến cáo người bệnh nên chú ý duy trì chế độ sinh hoạt phù hợp bằng cách giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, thường xuyên tắm rửa, thay quần áo, ăn uống đủ chất dinh dưỡng, bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết.
Ngoài ra, bạn nên uống đủ nước để da không bị khô ráp, tránh tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại.
Người có làn da nhạy cảm nên chú ý mặc ấm, hạn chế tiếp xúc môi trường lạnh, không tắm nước quá nóng vì sẽ làm mất đi độ ẩm gây khô da, bong tróc da. Khi tắm xong, bạn cần lau khô người bằng khăn bông mềm, sau đó bôi kem dưỡng ẩm phù hợp lên da.
Khi có biểu hiện bất thường trên da, người dân nên đến khám tại các cơ sở y tế uy tín có chuyên khoa da liễu, không nên tự ý mua thuốc điều trị, tránh làm bệnh nặng hơn.
