Càng ngày tỉ lệ vô sinh hiếm muộn càng cao và đang trở thành nỗi lo lắng của nhiều cặp vợ chồng. Và thủ phạm do chính lối sống của các bạn trẻ…
BS Đào Văn Kiên: Các cặp vợ chồng muốn sinh con đừng lạm dụng rượu bia, chất kích thích
Muốn con khoẻ mạnh, bố mẹ đừng sử dụng chất kích thích
Theo thống kê của Bộ Y tế, Việt Nam hiện có khoảng 7,7% cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn, tương đương một triệu đôi. Trong đó, có khoảng 50% cặp vợ chồng vô sinh ở độ t.uổi dưới 30. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng xếp Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ vô sinh cao trên thế giới.
Theo thống kê 40% trường hợp vô sinh nguyên nhân từ người chồng, 40% do vợ, 10% từ cả hai và 10% không rõ nguyên nhân. Bên cạnh những nguyên nhân bệnh lý thì một phần không nhỏ là do lối sống của các cặp đôi như thói quen sử dụng rượu bia, t.huốc l.á chất kích thích cũng như chịu áp lực trong cuộc sống.
Trao đổi với phóng viên Infonet, Bs Đào Văn Kiên – chuyên khoa Hiếm muộn Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội cho biết, các chất kích thích như t.huốc l.á, bia rượu… sử dụng lâu ngày sẽ gây ảnh hưởng tới quá trình rụng trứng và chức năng ống dẫn trứng, từ đó giảm khả năng sinh sản, ảnh hưởng tới quá trình thụ thai của bạn.
Với nam giới hút thuốc, bia rượu nhiều sẽ giảm sức đề kháng và sức khỏe cơ thể, gây ảnh hưởng bất thường tới số lượng, chất lượng t.inh t.rùng, t.inh t.rùng dễ bị dị dạng, thoái hóa làm giảm khả năng sinh con.
Chất kích thích ảnh hưởng đến t.ình d.ục: Nhiều nghiên cứu chỉ ra, khoảng 40% nam giới hút thuốc là thường xuyên gặp vấn đề về duy trì cương dương; nam giới hút hơn 20 điếu thuốc/ngày có nguy cơ rối loạn cương gấp 1.5 lần so với người không hút thuốc.
Tuy nhiên, sau bỏ thuốc 1 năm, có đến 25% các trường hợp nhận thấy sự cải thiện về khả năng cương cứng. Nguyên nhân là do các hoạt chất trong khói thuốc kích thích sản sinh các gốc tự do, từ đó dẫn đến tổn thương các mao mạch trong lòng d.ương v.ật, dẫn đến việc bơm m.áu vào d.ương v.ật khi cương bị hạn chế nhiều. Những biến đổi trên là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến rối loạn cương.
Đặc biệt trong quá trình mang thai, nếu bà mẹ sử dụng bia, rượu, t.huốc l.á, theo BS Kiên sẽ không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe bà mẹ mà còn ảnh hưởng tới sự phát triển, thể chất, trí tuệ cũng như dinh dưỡng của thai nhi. Từ đó làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc nhiễm độc thai nghén….
Theo các nghiên cứu, việc uống rượu, bia gây ra những tổn thương nghiêm trọng nhất trong vòng 3 tháng đầu thai kỳ. Tuy nhiên theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ uống rượu, bia tại bất cứ thời điểm nào lúc mang thai cũng có thể gây hại cho thai nhi. Cho dù là một cốc bia, một ly rượu, đồ uống pha chế hay kể cả là một ly rượu vang cũng đều chứa cồn và nó có ảnh hưởng không tốt cho thai nhi. Nếu phụ nữ đang cố gắng mang thai thì không nên uống rượu, bia hay bất kỳ loại đồ uống có cồn nào khác.
Khi một phụ nữ mang thai uống rượu, bia, một phần rượu sẽ dễ dàng đi qua nhau thai và vào cơ thể thai nhi. “Bà bầu” uống rượu cũng đồng nghĩa với việc em bé trong bụng uống rượu. Tuy nhiên, quá trình đào thải ra bên ngoài của thai nhi sẽ mất nhiều thời gian hơn. Nếu mẹ chỉ “say rượu” vài giờ thì thai nhi có thể “li bì” đến vài ngày.
Một lượng cồn lớn tích tụ trong cơ thể thai nhi sẽ ngăn cản thai nhi hấp thụ đủ dinh dưỡng và lượng oxy cần thiết để hình thành nên các cơ quan trong cơ thể. Vì vậy, nếu phụ nữ uống rượu, bia khi mang thai thì thai nhi có thể bị tổn thương và ảnh hưởng xấu tới sự hình thành, phát triển, nhất là trong 3 tháng đầu.
BS Đào Văn Kiên thăm khám cho một cặp vợ chồng hiếm muộn.
Một hậu quả nghiêm trọng của việc uống rượu, bia khi mang thai là gây ra hội chứng rối loạn do nhiễm độc rượu bào thai (Fetal alcohol spectrum disorders – FASD). Đây là căn bệnh gây hệ lụy suốt đời, khiến thai nhi kém phát triển (ngay từ trong tử cung, sau khi sinh, hoặc cả hai), các đặc điểm trên khuôn mặt bất thường, dị tật tim và tổn thương hệ thần kinh trung ương. Những em bé bị mắc hội chứng FASD cũng có thể có đầu và não nhỏ bất thường, các khuyết tật bẩm sinh khác, đặc biệt là tim và cột sống.
Ngoài ra, dù không uống nhiều, nhưng phụ nữ mang thai uống thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, thai c.hết lưu trong bụng mẹ. Do thói quen sử dụng rượu bia hằng ngày, kể cả trong thời gian mang thai, nhiều bà mẹ đã tự hại chính đứa con của mình. Khoa học đã chứng minh việc uống rượu, bia trong khi mang thai sẽ tạo ra một môi trường vô cùng độc hại cho thai nhi. Khi con phải sống và phát triển trong môi trường có chất cồn, cơ thể non yếu của trẻ sẽ không thể chống chọi lại với điều này. Chính vì thế đã có rất nhiều trường hợp thai bị tác động dẫn đến sảy thai, thai c.hết lưu do bia, rượu gây ra.
Stress có làm ta vô sinh?
Một câu hỏi khác mà BS Bs Đào Văn Kiên cũng thường xuyên gặp phải ở những cặp đôi đi “tìm con” đó là: “Có phải vợ chồng em stress quá nên mới bị vô sinh không?”
BS Văn Kiên khẳng định, stress không làm cho người ta vô sinh. Nhưng stress có thể gây trở ngại cho quá trình thụ thai.
“Bởi stress tác động đến vùng não hypothalamus, vùng này điều khiển thân nhiệt, đói, khát, cảm xúc, … và các hormone ảnh hưởng tới quá trình sinh sản của cả nam và nữ, ảnh hưởng tới quá trình phát triển và rụng trứng ở bạn nữ và các hormone t.ình d.ục testosterone ở bạn nam. Nếu bạn hay đối tác của bạn đang găp phải stress, căng thẳng thì cũng ít hứng thú với s.ex, và quan hệ cũng không được đều đặn, khi đó cơ hội thụ thai thành công sẽ giảm đi”, BS Văn Kiên phân tích.
Thậm chí, nếu stress ở mức độ cao hoặc đột ngột có thể gây cho bạn bị rối loạn k.inh n.guyệt, rụng trứng muộn hơn hoặc không rụng trứng. Những stress đột ngột như nhà có tang, ly hôn, tai nạn… có thể làm mất chu kì k.inh n.guyệt của bạn, gây ảnh hưởng tới việc rụng trứng, tuy nhiên điều này khác nhau giữa các phụ nữ và ngưỡng stress của mỗi người là khác nhau.
“Trên thực tế nếu bạn đang gặp khó khăn trong vấn đề mang thai mọi người thường khuyên bạn nên đi kiểm tra sức khỏe sinh sản cho cả 2 vợ chồng, nên giữ thái độ lạc quan”, BS Văn Kiên cho biết và nhấn mạnh “cứ nghỉ ngơi đi, rồi con sẽ đến thôi”…
Vì sao ăn chay cũng bị gan nhiễm mỡ?
Nhiều người quan niệm chỉ khi ăn nhiều thịt mỡ hay chất béo mới bị gan nhiễm mỡ, thực tế người ăn chay trường nếu không hợp lý vẫn có nguy cơ mắc chứng bệnh phổ biến này.
Do đâu mà xuất hiện tình trạng gan nhiễm mỡ?
Để phòng ngừa hiệu quả chứng gan nhiễm mỡ, trước tiên bạn cần có hiểu biết đầy đủ về căn nguyên gây ra tình trạng này. Theo các chuyên gia sức khỏe, gan nhiễm mỡ chia làm 2 loại, bao gồm: Gan nhiễm mỡ do bia rượu và không do bia rượu.
Tổn hại của gan nhiễm mỡ do bia rượu khá lớn. Người nghiện bia rượu thời gian dài sẽ dẫn đến tích tụ một lượng lớn Triglyceride (còn gọi là chất béo trung tính), chất này hình thành mỡ ở gan. Gan nhiễm mỡ không do bia rượu chủ yếu do chứng béo phì gây ra, dinh dưỡng dư thừa làm cho các vật chất mà cơ thể hấp thu chuyển hóa thành mỡ.
Vì sao ăn chay cũng bị gan nhiễm mỡ?
Thông thường, ăn chay với nguồn nguyên liệu từ thực vật sẽ không dẫn đến gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, ngoài 2 loại tính cách kể trên thì còn có một tình huống, đó là gan nhiễm mỡ do thiếu dinh dưỡng. Đây là lý do vì sao một số người ăn chay trường vẫn có nguy cơ mắc chứng bệnh này.
Trường hợp này cũng thuộc vào nhóm gan nhiễm mỡ không do bia rượu, và có thể nói là trạng thái ngược lại của béo phì. Người ăn chay nếu không biết đa dạng các thực phẩm, ăn uống mất cân bằng trong thời gian dài rất dễ thiếu dưỡng chất cần thiết, đặc biệt là protein, khiến cơ thể không vận chuyển chất béo một cách bình thường được nên tích tụ lại.
Vậy ăn ít có phòng ngừa được gan nhiễm mỡ không?
Nếu như nói béo phì, dư thừa dinh dưỡng có thể gây ra gan nhiễm mỡ thì ăn ít sẽ tốt hơn? Thực tế không phải vậy, người ăn uống kiêng khem, đơn nhất chỉ với vài loại thực phẩm sẽ làm cơ thể mất cân bằng dinh dưỡng.
Nhất là khi lượng glucose không đáp ứng đủ nhu cầu nên cơ thể phải chuyển hóa chất béo có sẵn tạo glucose. Quá trình này phải thông qua gan lâu ngày gây tích tụ mỡ nhiều ở cơ quan này.
Ngoài ra, những người kén ăn, ít ăn sẽ dẫn đến thiếu các khoáng chất, vitamin, làm cho quá trình trao đổi chất của cơ thể không vận hành bình thường, gây rối loạn mà làm tăng nguy cơ tích tụ mỡ thừa ở gan cũng như các bộ phận khác.
Phòng ngừa gan nhiễm mỡ nên bắt đầu từ chế độ sinh hoạt hằng ngày
Kiểm soát tốt thực đơn ăn uống mỗi ngày
Cuộc sống hiện đại, vội vã và nhiều áp lực khiến con người ăn uống mất hợp lý. Đây là lý do dẫn đến nhiều bệnh mãn tính như béo phì, tiểu đường, gan nhiễm mỡ, cao huyết áp v.v… Vì vậy, muốn phòng bệnh hiệu quả, trước tiên hãy cân bằng chế độ ăn uống khoa học.
Chuyên gia sức khỏe khuyến cáo con người nên ăn đa dạng thực phẩm giàu protein, vitamin, ít đường, ít béo, đặc biệt là nên hạn chế ăn các loại mỡ động vật. Bên cạnh đó, bạn cần kiểm soát lượng thực phẩm đưa vào cơ thể phù hợp với thể trạng và nhu cầu hoạt động của cơ thể.
Ngoài ra, ăn uống đúng giờ cũng rất quan trọng để giúp quá trình trao đổi chất thuận lợi, cơ thể hấp thu và tiêu hóa tốt hơn. Bạn nên ăn nhiều bữa nhưng mỗi bữa ăn chỉ nên vừa đủ, nhai kỹ nuốt chậm và không nên nằm hay ngồi ngay sau khi vừa ăn no.
Vận động cơ thể hợp lý
Ngồi lâu, thiếu vận động không những khiến các chất dinh dưỡng trong cơ thể không chuyển hóa được mà còn làm tăng nguy cơ tích tụ mỡ ở gan, hình thành gan nhiễm mỡ. Mỗi ngày bạn nên sắp xếp một khoảng thời gian hợp lý, tập thể dục thể thao theo tình trạng sức khỏe của mình, không lười biếng nhưng cũng không nên quá sức để tránh lợi bất cập hại.
Thận trọng khi sử dụng thuốc
Bất cứ chất thuốc nào đi vào cơ thể đều phải thông qua gan để được giải độc. Do đó, để phòng ngừa gan nhiễm mỡ tốt hơn, bạn cần thay đổi thói quen tùy tiện sử dụng thuốc. Tốt nhất vẫn là tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, nếu có triệu chứng bất thường khi uống thuốc phải thông báo ngay.
