Khi thấy trẻ xuất hiện những triệu chứng dưới đây, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám để được đ.ánh giá có thiếu vitamin D hay không.
BS Trần Thị Kim Ngọc – Chuyên khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC cơ sở 2 cho biết, gần đây đơn vị tiếp nhận nhiều bé đến khám do đổ hôi khi ngủ (còn gọi là mồ hôi trộm), trẻ trằn trọc, khó ngủ, đau mỏi chân tay đặc biệt sau chơi thể thao. Đa số đều có biểu hiện thiếu vitamin D.
Đa số chúng ta chỉ biết đến vai trò quan trọng của vitamin D trong việc tạo nên cấu trúc xương, mà không biết vitamin này có rất nhiều vai trò quan trọng khác trong quá trình phân chia tế bào, bài tiết và chuyển hoá các hormone, bao gồm hormone tuyến cận giáp và insulin.
Vitamin D cũng ảnh hưởng đến sự biệt hoá một số tế bào ung thư như ung thư da, xương và các tế bào ung thư vú; giảm nguy cơ phát triển ung thư (vú, đại tràng và tuyến t.iền liệt), điều hoà cân bằng nội môi của can xi và phốt pho trong cơ thể.
Vitamin D chủ yếu được tổng hợp tự nhiên qua da người nên cần được tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời. (Ảnh minh họa)
Trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19, các nghiên cứu kết luận vitamin D không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch bẩm sinh, mà còn giúp hệ miễn dịch không phản ứng quá mức đưa cơ thể người vào tình thế nguy hiểm có thể t.ử v.ong. Nghĩa là vitamin D có thể giảm tỷ lệ t.ử v.ong đến 50% do giảm các biến chứng dẫn đến t.ử v.ong sau khi mắc bệnh.
Nếu thiếu hụt vitamin D gây ra còi xương ở trẻ sơ sinh và t.rẻ e.m, cũng như gây loãng xương ở người lớn.
Bác sĩ khuyên cha mẹ cần đưa trẻ đi khám để được đ.ánh giá có thiếu vitamin D hay không khi thấy trẻ xuất hiện một trong những dấu hiệu như: Trẻ quấy khóc nhiều, khó ngủ và trằn trọc không ngủ được, ra mồ hôi trộm (vào ban đêm khi trời không nóng), trẻ mọc răng chậm, chậm biết đi, biến dạng xương, đau mỏi chân tay…
Khi nào cần bổ sung vitamin D cho trẻ?
Theo kết quả nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi Trung ương, tỷ lệ thiếu vitamin D ở trẻ là 23,9%. Trong đó, lứa t.uổi 6-15 là giai đoạn quan trọng cho sự phát triển của trẻ, nhất là tăng trưởng về chiều cao và sự khoáng hóa xương. Đây được coi là giai đoạn cuối cho trẻ phát triển đột phá về thể chất tốt nhất. Vì vậy, dinh dưỡng giai đoạn này rất quan trọng, đặc biệt vitamin D và canxi.
Theo các khuyến nghị, lượng bổ sung vitamin D ở trẻ nhỏ hơn 1 t.uổi là 400 IU/ ngày, trẻ từ 1 t.uổi trở lên và người trưởng thành nhỏ hơn 50 t.uổi là 600 IU/ngày, ở người trưởng thành từ 50 t.uổi trở lên và phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú là 800 IU/ngày.
Theo BS Ngọc, những nhóm có nguy cơ thiếu vitamin D trầm trọng là: trẻ sinh non, trẻ không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (sinh trong mùa đông); trẻ có chế độ ăn chủ yếu dựa vào rau và các loại hạt, không sử dụng sữa hoặc các thực phẩm có bổ sung vitamin D; trẻ mắc các bệnh nhiễm khuẩn (nhiễm khuẩn hô hấp, sởi, rối loạn tiêu hoá kéo dài…).
Những cách bổ sung vitamin D
Vitamin D cung cấp chủ yếu cho cơ thể là tổng hợp vitamin D3 ở da, chiếm khoảng 90-95% tổng lượng vitamin D được tổng hợp từ môi trường vào cơ thể. Nguồn cung cấp thứ yếu vitamin D từ thức ăn chiếm 5-10% tổng lượng vitamin D được tổng hợp, phần lớn là vitamin D2.
Để phòng bệnh còi xương ở trẻ, cha mẹ cần bổ sung vitamin cho con bằng các cách như:
– Tắm nắng: Vitamin D chủ yếu được tổng hợp tự nhiên qua da người nên cần được tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời. Mùa hè đã đến, cha mẹ đừng quên cho con tắm nắng mỗi ngày để bổ sung nguồn vitamin tuyệt vời và miễn phí này. Trường hợp trẻ cách ly, gia đình cần tăng cường mở rộng cửa sổ để nhà được thông thoáng và cho trẻ chơi nhiều nhất có thể chỗ có ánh nắng mặt trời vào nhà.
– Chế độ dinh dưỡng: Là loại vitamin tan trong chất béo, trong dầu, hấp thu cùng chất mỡ vào vòng tuần hoàn chung, vì vậy cần đa dạng thực phẩm giàu vitamin D trong bữa ăn như cá béo tươi, nấm, lòng đỏ trứng gà, sữa chua nguyên kem, gan bò và thịt vịt.
– Bổ sung vitamin D theo đơn của bác sĩ nếu có.
Hạ canxi m.áu: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa
Hạ canxi m.áu thường không có triệu chứng. Nhưng hạ canxi m.áu kéo dài có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe.
Ở người bình thường, mức độ canxi trong m.áu thuộc khoảng giá trị 8,8 – 10,4 mg/dL. Bị xem là hạ canxi m.áu khi nồng độ huyết thanh toàn phần nhỏ hơn 8,8 mg/dL trong điều kiện protein huyết tương bình thường, nồng độ ion canxi hóa nhỏ hơn 4,7 mg/dL.
1.Nguyên nhân hạ canxi m.áu
Các nguyên nhân của hạ canxi m.áu bao gồm:
Thiếu hụt magnesium Giảm protein m.áu
Viêm tụy
Sốc nhiễm khuẩnTăng phosphat m.áu.Cơ thể thiếu vitamin D
Suy tuyến cận giáp
Thiếu magnesi Các bệnh lý tại thận
Ruột bạn không hấp thu được canxi .Lượng phosphate trong m.áu cao: nhiều lọai thức uống coca chứa một lượng lớn phosphate, uống quá nhiều các loại thức uống này sẽ làm tăng lượng phosphate và giảm canxi trong m.áu bạn.Một số nguyên nhân khác: Tăng lắng canxi ngoài lòng mạch, tăng lắng phản ứng chelat lòng mạch, n.hiễm t.rùng huyết, tăng phospho m.áu, tăng tiết calcitonin,…
Hạ canxi m.áu có thể có biểu hiện thần kinh là co cơ
2. Dấu hiệu và triệu chứng nhận biết
Hạ canxi m.áu thường không có triệu chứng. Hạ calci m.áu gây tăng tính kích thích của tế bào cơ và thần kinh, nhất là của hệ tim mạch và thần kinh cơ. Biểu hiện thần kinh là co cơ gồm lưng và chi là thường gặp.
Hạ canxi m.áu kéo dài có thể gây bệnh não nhẹ, lan tỏa và nên nghi ngờ ở bệnh nhân bị chứng sa sút trí tuệ, trầm cảm, hoặc rối loạn tâm thần không giải thích được.
Co thắt cơ vân gây chuột rút và tetani. Đau bụng, loạn cảm giác môi, lưỡi và các đầu ngón chân tay
Hạ canxi m.áu do đâu?
Xử trí khi bị hạ canxi huyết
Co thắt thanh quản và thở rít có thể làm tắc đường thở.
Hạ canxi m.áu mạn tính thì người bệnh bị da khô và vẩy, móng dễ gãy, và tóc thô.
Hạ canxi m.áu cấp thì bệnh nhân có biểu hiện co giật toàn thân, cơ mặt bị co giật, nồng độ canxi lúc này chỉ còn dưới 7mg/dL.
3. Điều trị và phòng ngừa hạ canxi m.áu
Hạ canxi m.áu có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như: loãng xương, nhuyễn xương, ảnh hưởng đến chức năng vận động, gây tổn thương não bộ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh,…
Bác sĩ sẽ dựa trên tình trạng và biểu hiện của bệnh nhân để áp dụng các phương án điều trị:
Gluconate canxi đường tĩnh mạch khi có cơn tetaniCanxi đường uống trong suy tuyến cận giáp sau phẫu thuậtCanxi đường uống và vitamin D đối với chứng hạ canxi m.áu mạn tính
Theo khuyến cáo của những chuyên gia dinh dưỡng thì người trưởng thành nên nạp vào cơ thể 1000mg canxi mỗi ngày. Trong đó một lượng khoảng 200 – 400mg sẽ được ruột hấp thụ, khoảng 200mg bài tiết qua thận, 200mg được đào thải qua các dịch tiêu hóa, phần còn lại sẽ được thải ra ngoài cùng với phân.
Hạ canxi m.áu có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng
4. Biện pháp phòng ngừa hạ canxi
Chế độ ăn uống hợp lý. Bổ sung lượng canxi hợp lý qua các bữa ăn hằng ngày. Bổ sung xan xi bằng cách uống các vitamin tổng hợp, vitamin D. Ăn các thực phẩm và các chế phẩm giàu vitamin D như cá hồi, cá ngừ, trứng…Ăn bổ sung các thực phẩm giàu magie để cải thiện tình trạng. Đó là các loại hạt, các loại rau lá xanh đậm, socola, sữa chua, trái cây sấy…Duy trì trọng lượng cơ thể bằng việc chơi những môn thể thao phù hợp với sức khỏe và thể trạng của mình.Thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện ra bệnh, sớm điều trị và có hướng xư lý bệnh.
